Cele:
wiedza:
- uczeń zapoznaje się z wierszem Wisławy Szymborskiej oraz przesłaniem utworu
- zna pojęcie „argument”
- rozumie przesłanie utworu
umiejętności:
- potrafi uzasadnić przyjęte stanowisko
- potrafi poprawnie sformułować argument
- potrafi poprzeć argument przykładami
postawy:
- potrafi życzliwie wysłuchać innych
- bierze aktywny udział w pracy na lekcji
- przestrzega przyjętych i obowiązujących w zespole norm
- rozumie potrzebę pracy nad własnym charakterem, by w trudnych sytuacjach
zdawać egzamin z człowieczeństwa
Metody i techniki: praca z tekstem, pogadanka heurystyczna, pracy w grupie.
Formy pracy : tekst literacki, plakaty (magnesy, kartki do pracy w grupach, teksty „Dialogu Sumienia z Egoizmem”, magnetofon z nagraniem, ankiety ewaluacyjne).
Ewaluacja lekcji: zastosowanie narzędzia pomiaru – ankiety.
Przebieg lekcji:
1. Sprawdzenie pracy domowej – ćw. 6 s. 121 (analiza różnych postaw w sytuacji ekstremalnej)
2. Zapoznanie z celem lekcji
3. Odczytanie (głośne i ciche) wiersza Wisławy Szymborskiej „Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej”
4. Omówienie treści utworu (na podstawie pytań 1-5 s. 71), wyjaśnienie przesłania – tezy
Odpowiedzi uczniów na pytania:
a) Jak poetka ukazuje zachowanie się bohaterki wiersza? Odczytaj właściwe wersy.
b) Określ reakcję poetki na ów czyn. W jaki sposób ją ujawnia?
c) Jaka ogólna myśl jest zawarta w ostatniej strofie? Co sądzisz o tym poglądzie?
d) Jaką funkcję pełnią w wierszu pytania retoryczne?
e) Co wyraża tytuł wiersza ?
Wyjaśnienie przesłania – tezy.
To, jacy jesteśmy naprawdę, sprawdzamy w określonym działaniu, zwłaszcza w sytuacjach trudnych czy wręcz ekstremalnych, gdy podejmujemy jakieś ryzykowne, często wymagające naszych wyrzeczeń, decyzje. Dopóki nie znajdziemy się w określonej sytuacji, nie jesteśmy pewni naszych reakcji. Dopiero doświadczenia, które są naszym udziałem, okazują się rzetelnym sprawdzianem naszych charakterów, naszego człowieczeństwa.
5. Prezentacja plakatów przedstawiających różne zachowania ludzi wobec kłopotów innych
a) samochód na pasach potrąca przechodnia, przechodnie gromadzą się wokół, ale tylko 1 osoba próbuje pomóc poszkodowanemu
b) trzech chłopców bije młodszego kolegę, a świadkowie zdarzenia nie reagują
c) dziecko zsuwa się z urwiska, jedna osoba próbuje mu pomóc, reszta się przygląda
d) chłopiec tonie podczas kąpieli w rzece, koledzy ratują się ucieczką
6. Opis obrazów i wyciągnięcie odpowiednich wniosków
7. Podział klasy na cztery grupy: gromadzenie argumentów do postawionej przez poetkę tezy i odpowiednich przykładów z literatury, filmu, z życia.
I grupa – przykłady z literatury na poparcie argumentów
II grupa – przykłady ze sztuki
III grupa – przykłady filmowe
IV grupa – przykłady z życia
8. Praca w grupach pod kierunkiem nauczyciela
9. Prezentacja efektów pracy grupowej i zapis argumentów do zeszytu, np.:
1) Znalezienie się w sytuacji, która wymaga od nas pewnych wyrzeczeń
2) Doświadczenia, w których ujawnia się strach przed przykrymi dla nas konsekwencjami
3) Okoliczności, w których występuje obawa o własne życie
4) Sposób, w jaki radzimy sobie z życiowymi problemami
5) Konfrontacja ideałów z trudną rzeczywistością
6) Nasze reakcje na cudze nieszczęścia.
10. Podsumowanie lekcji, prezentacja tekstu „Dialog Sumienia z Egoizmem” Dialog Sumienia z Egoizmem
Sumienie: Posłuchaj mnie, zrób coś pożytecznego…
Egoizm: Po co?
S: Żebyś był z siebie zadowolony.
E: Jestem zadowolony, kiedy robię coś dla siebie.
S: Ale wtedy będą także zadowoleni inni.
E: Kto?
S: Ci, którym pomożesz.
E: Nie obchodzą mnie inni.
S: Jeśli udzielisz wsparcia potrzebującym, będzie podwójna radość: twoja i tej drugiej osoby.
E: No nie wiem…A co mógłbym zrobić?
S: Możesz zdziałać wiele dobrego, np. pomagać komuś w nauce, odwiedzić kogoś samotnego czy chorego, udzielić wsparcia finansowego ubogiemu, pocieszyć cierpiącego, stanąć w obronie pokrzywdzonego…
E: Przestań, przecież to wymaga wiele zachodu, starań, poświęcenia, czasu, narażania się! Nie warto. Tak mi jest dobrze.
S: Gdyby wszyscy myśleli tak jak ty, nie byłoby miłości, przyjaźni, koleżeństwa czy nawet zwykłej życzliwości!
E: Nie zależy mi na tym. Tak jest mi dobrze.
S: Nie zawsze tak będzie. Przyjdzie taki czas, kiedy ty będziesz potrzebował innych i ich pomocy. Co wtedy? Czy ktokolwiek pomoże tobie, skoro ty odsuwasz się od drugiego człowieka?
E: Być może masz rację. Muszę to przemyśleć.
S: Uwierz mi, zyskasz nie tylko wdzięczność. Z każdym aktem dobrej woli będziesz czerpał coraz więcej radości, szczęścia, zadowolenia z siebie. Twoje życie nabierze sensu, stanie się wartościowe. Bądź prawdziwym człowiekiem.
E: W porządku, przekonałeś mnie. Zaczynam od teraz! Czy mógłbym ci jakoś pomóc?
Potwierdzenie tezy i zapoznanie się z kolejnym literackim cytatem, który ją powtarza. Jest to wypowiedź polskiej pisarki okresu pozytywizmu: Elizy Orzeszkowej, która brzmi: „Żaden człowiek siły swej nie zna, dopóki jej w potrzebie z siebie nie dobędzie”.
11. Ocena przebiegu lekcji – wypełnienie ankiet ewaluacyjnych
12. Praca domowa:
dla wszystkich: Napisz rozprawkę do tezy: „Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono”,
do wyboru:
- Napisz wiersz o ludzkich słabościach lub sile moralnej
- Namaluj plakat do tematyki: Zdałem egzamin z człowieczeństwa
- Ułóż własny dekalog nakazów lub zakazów na temat: Jak zdać egzamin
z człowieczeństwa?
|